Imagjinoni këtë: ju jeni duke kryer punët tuaja të përditshme – duke punuar në zyrë, duke udhëtuar në dyqan ose duke ecur në lagjen tuaj – kur papritmas toka nën ju fillon të lëvizë. Pas habisë fillestare, e kuptoni: ju jeni në një tërmet.
Gjërat e para së pari: nëse ndjeni një tërmet, rezistoni ndaj nxitjes për të vrapuar jashtë. Ndërtesat moderne janë krijuar për t’i bërë ballë tërmeteve të mëdha, por dritaret mund të thyhen jashtë në dhe muret e jashtme mund të bien gjithashtu. Kjo do të thotë se ka një shans më të madh që të lëndoheni nëse jeni afër një ndërtese gjatë një tërmeti sesa nëse jeni brena një ndërtese.
Nëse jeni brenda shtëpisë gjatë një tërmeti
– Bini në tokë; sigurohuni duke hyrë poshtë një tavoline ose mobile tjetër; dhe mbahuni derisa lëkundja të ndalet. Nëse nuk ka një tavolinë afër jush, mbuloni fytyrën dhe kokën me krahët dhe kërrusuni në një cep të brendshëm të ndërtesës.
– Qëndroni larg nga gotat, dritaret, dyert dhe muret e jashtme dhe çdo gjë që mund të bjerë.
– Qëndroni në shtrat nëse jeni aty kur tërmeti bie. Qëndroni dhe mbrojeni kokën me një jastëk, përveç nëse jeni nën një pajisje të rëndë që mund të bjerë. Në atë rast, zhvendosuni në vendin më të afërt të sigurt.
– Qëndroni brenda derisa lëkundja të ndalet dhe është e sigurt të dilni jashtë. Mos dilni nga një ndërtesë gjatë lëkundjes. Hulumtimet kanë treguar se dëmtimet më të mëdha ndodhin kur njerëzit brenda ndërtesave përpiqen të transferohen në një vend tjetër brenda ndërtesës ose të përpiqen të largohen.
– MOS përdorni ashensorët.
– Jini të vetëdijshëm që energjia elektrike mund të ndalet ose alarmet e zjarrit mund të ndizen.
Nëse jeni jashtë gjatë një tërmeti
-Qëndroni aty!.
-Largohuni nga ndërtesat, dritat e rrugës dhe objekteve që mund të bien.
-Pasi të siguroheni, qëndroni atje derisa lëkundja të ndalet. Rreziku më i madh ekziston drejtpërdrejt jashtë ndërtesave, në dalje dhe krahas mureve të jashtme.
Nëse jeni në një automjet lëvizës gjatë një tërmeti
-Ndaloni sa më shpejt që lejon siguria dhe qëndroni në automjet. Shmangni ndalimin afër ose nën ndërtesat, pemët, mbikalimet dhe telat e shërbimeve.
-Procedoni me kujdes pasi tërmeti të ketë ndalur. Shmangni rrugët, urat ose rampat që mund të jenë dëmtuar nga tërmeti.
Nëse jeni bllokuar nën gërmadha
– Mos lëvizni rreth e rrotull.
– Mbuloni gojën me shami ose veshje.
– Kërcitni në mure ose metal në mënyrë që shpëtuesit të mund t’ju lokalizojnë. Përdorni një bilbil nëse një është në dispozicion. Thirrni vetëm si një mundësi të fundit. Bërtitja mund të bëjë që ju të thithni sasi të rrezikshme të pluhurit.
Mënyra se si mund të jeni të përgatitur për një tërmet të mundshëm
– Me pak përgatitje, ju mund të shmangni disa nga problemet më të mëdha që lidhen me tërmetet, dhe të riktheheni në këmbët tuaja më shpejt pas një ngjarje madhore.
– Për shembull, është një ide e mirë për të mbajtur një elektrik dore dhe një palë këpucë pranë shtratit tuaj. Në këtë mënyrë, nëse një tërmet godet në mes të natës,do të keni mundësi të ecni në një shtëpie të errësuar pas tërmetit.
– Dhe mos harroni të vishni ato këpucë. Një nga dëmtimet më të zakonshme që shihet pas një tërmeti janë këmbët e prera, të shkaktuara kur njerëzit ecin ose vrapojnë zbathur mbi xhama të thyer dhe objekte të tjera të mprehta. Kështu që mbani një palë këpucë afër jush natën dhe sigurohuni që edhe fëmijët tuaj të kenë një palë afër.
Burimi: Victoria State Emergency Service
