Për shumë njerëz, misteri më i madh i jetës është se çfarë ndodh pas vdekjes – çfarë, nëse ka ndonjë gjë, pret pasi të marrim frymën tonë të fundit? Të tjerët, megjithatë, janë më të shqetësuar për praktikat më të menjëhershme.
Si ndihet procesi i vdekjes? A ka ndonjë vetëdije që mbetet në momentet mes kësaj bote dhe asaj që vjen më pas? A është si përvoja e rënies në gjumë, një zhvendosje e ngadaltë në hiç, apo jemi të vetëdijshëm për ta hequr këtë spirale të vdekshme?
“Vdekja është një përvojë unike për individin dhe për të dashurit e tyre,” shpjegon Dr. Patrick Steele, specialist i kujdesit paliativ në Victoria’s Palliative Care South East.
“Ka shumë më tepër se ndryshimet fiziologjike që kontribuojnë në përvojën e vdekjes.
Për shembull, personaliteti i një personi, barra e tij e sëmundjes, mbështetja e familjes dhe miqve, kohëzgjatja e kohës me një sëmundje vdekjeprurëse dhe shpirtërorja e tyre.»
Megjithatë, ka disa ndryshime fiziologjike që ndodhin gjerësisht.
“Modelet e rregullta të frymëmarrjes mund të ndryshojnë,” vazhdon ai, “ndonjëherë mund të jetë më e shpejtë se normalja, dhe herë të tjera më e ngadalshme. Në ditët e fundit mund të ketë periudha ku ka boshllëqe të gjata midis frymëmarrjeve. Frymëmarrja mund të bëhet e zhurmshme në fund të jetës. Ky është një grumbullim i produkteve/sekrecioneve të mbeturinave të trupit/ve. Shpesh është më shqetësuese për ata që dëgjojnë sesa individi që po vdes.”
Një studim i publikuar në fillim të këtij viti në Frontiers in Aging Neuroscience zbuloi se truri mund të mbetet aktiv gjatë dhe ndoshta edhe pas momentit të vdekjes.
Mjekët po kryenin elektroencefalografi të vazhdueshme (EEG) te një pacient i cili kishte zhvilluar epilepsi kur pacienti pati një atak në zemër dhe vdiq gjatë procesit.
Ai i lejoi ata të përshkruajnë aktivitetin e trurit të njeriut gjatë vdekjes, dhe ata zbuluan ritme aktiviteti të ngjashme me rikthimin e kujtesës, ëndërrimin, meditimin dhe perceptimin e vetëdijshëm.
Kjo, hipotezoi organizatori i studimit, Dr. Ajmal Zemmar, një neurokirurg në Universitetin e Louisville, mund të nënkuptojë se ideja që jetët tona ‘na shkojnë para syve tanë ndërsa vdesim’, ka merita.
“Si neurokirurg, ndonjëherë përballem me humbjen. Është jashtëzakonisht e vështirë për t’u dhënë lajmin e vdekjes anëtarëve të shqetësuar të familjes, “tha ai për blogun Frontier News.
“Diçka që mund të mësojmë nga ky hulumtim është: megjithëse të dashurit tanë i kanë sytë mbyllur dhe janë gati të na lënë të pushojmë, truri i tyre mund të jetë duke rishfaqur disa nga momentet më të bukura që kanë përjetuar në jetën e tyre.” /Prive.al
