Hulumtimet tregojnë se ne kemi besim të tepruar në qëndrimet tona, por shprehim pasiguri në dikush po na dëgjon. Pra e kompensojmë duke qenë të zëshëm.
Është e qartë se të bërtiturit në fakt nuk bind askënd. Atëherë, pse ta bëjmë? Hulumtimet e fundit tregojnë për një përgjigje befasuese: mungesë besimi.
Prirja për të bërtitur – qoftë mbi fqinjët, miqtë apo kundërshtarët tanë – vjen nga mosbesimi në aftësinë tonë për të bindur të tjerët.
Për një kohë të gjatë, dukej sikur studiuesit po zbulonin vazhdimisht mënyra të reja në të cilat njerëzit kishin besim të tepruar. Për shembull, në vitin 2002 një ekip studiuesish të Stanford-it raportuan në revistën “Buletini i Personalitetit dhe Psikologjisë Sociale” mbi tre sondazhe në të cilat pjesëmarrësit e vlerësuan veten si më pak të ndjeshëm ndaj paragjykimeve sesa bashkëmoshatarët e tyre ose se “amerikanët mesatarë”. Në një vazhdim, të anketuarit i qëndruan pohimit të tyre edhe pasi dëgjuan një shpjegim sesi pikëpamjet e tyre për veten mund të ishin të njëanshme.
Ironikisht, sa më të sigurt të jemi, aq më pak bindës bëhemi.
Hulumtimi kohët e fundit ka marrë kahe rreth një përfundimi shumë të ndryshëm kur bëhet fjalë për besimet tona për aftësitë tona sociale, siç është aftësia jonë për të fituar miq dhe për të ndikuar te njerëzit.
Në një studim të raportuar në Gazetën e Personalitetit dhe Psikologjisë Sociale në 2017, pjesëmarrësve iu kërkua të tregonin përgjigjet e tyre për artikujt e sondazhit, si p.sh. kush kishte më shumë miq, ishte pjesë e më shumë rretheve shoqërore dhe kishte një rrjet më të gjerë social – ata apo njerëzit e tjerë.
Pjesëmarrësit shfaqën besim të tepruar klasik në disa çështje josociale; për shembull, ata besonin se kishin fjalor më të madh se njerëzit e tjerë. Por ata ishin të pasigurt për artikujt social, duke besuar se kishin më pak miq, qarqe më të vogla sociale dhe rrjete sociale më të ngushta se njerëzit e tjerë. /prive.al
